مثانه یک اندام توخالی در پایین شکم است که ادرار را در خود ذخیره میکند. مثانه اساسا یک عضو گرد است که دارای توانایی ذخیرهسازی و خارج کردن ادرار است. یک مثانه سالم تا زمانی که ادرار در نهایت به نقطه نزدیک ظرفیت برسد و اعصاب به مغز فرمان ادرار بدهد، آن را نگه میدارد. هنگامی که این اضطرار پیش آید، به دنبال محلی مناسب برای تخلیه آن خواهید بود. گاهی اوقات اختلالات مثانه جدی میشوند و حتی می توانند باعث مرگ شوند. مشکلات مثانه در زنان و مردان معمول است، هرچند علائم دقیق و علل زمینهای این مشکل میتواند به طور چشمگیری متفاوت باشد. مشکلات مثانه تقریبا قابل درمان هستند و ممکن است درمان شامل دارو و در موارد شدید جراحی باشد.
انواع مشکلات مثانه
یک مثانه سالم تا زمانی که ادرار در نهایت به نقطه نزدیک ظرفیت برسد و اعصاب به مغز فرمان ادرار بدهد، آن را نگه میدارد. هنگامی که این اضطرار پیش آید، به دنبال محلی مناسب برای تخلیه آن خواهید بود. این چرخه تخلیه مثانه احتمالا بدون توجه زیاد، چند بار در روز تکرار میشود. با این حال، این فرآیند یک عملکرد بسیار هماهنگ از اعصاب و عضلات است، که در آن خیلی از اجزا میتوانند دچار اشتباه شوند. عصبها یک جزء کلیدی برای عملکرد مثانه سالم هستند، این اعصاب پیامهایی را به مغز میفرستند تا به شما اطلاع دهند که مثانه پر شده و همچنین پیامهایی در پاسخ به آن فرستاده میشود که عضلات خاصی محکم یا آزاد شوند. هر گونه بیماری، اختلال یا وضعیتی که سبب ایجاد مشکل در انتقال عصب شود، میتواند انواع مختلفی از مشکلات کنترل مثانه را ایجاد کند.
سیستیت (التهاب مثانه)
سيستيت معمولا توسط عفونت باکتريایی ايجاد ميشود، اما ميتواند ناشی از آسیب يا تحريک مثانه باشد (سیستیت غير عفوني). علل بسیاری برای التهاب وجود دارد، بنابراین اگر به طور مرتب دچار عفونت مثانه میگردید، یادداشت روزانه و ثبت زمانهایی که مبتلا به سیستیت (التهاب مثانه) میشوید، ممکن است به شما در تعیین عامل آن کمک کند. علائم اصلی این بیماری عبارتند از:
- درد، سوزش یا خارش در هنگام ادرار کردن
- نیاز به دفع ادرار بیشتر و سریعتر از حد نرمال
- ادرار تیره، ابری و با بوی بد
- کاهش درد در پایین شکم
- احساس ناخوشایند، درد، بیماری و خستگی
به طور کلی، عفونت مثانه که توسط عفونت باکتریایی ایجاد شده، با آنتی بیوتیک تجویزی توسط پزشک درمان میشود. اگر قبلا دچار سيستيت شدهايد يا میدانيد به مورد غير عفونی و يا ملایمتر سيستيت مبتلا گشتید، ممکن است متوجه شويد که سيستيت شما بدون هيچ مداخله يا درماني برطرف شده است و همه آنچه که لازم است انجام دهید درمان علائم آن است. اگر به مرحله پس از تسکین علائم بیماری سیستیت (التهاب مثانه) رسیدید، محصولاتی که حاوی سدیم سیترات هستند، اسیدیته ادرار را کاهش میدهند تا ادرار کردن را برای شما راحتتر کند در حالی که بدن شما در حال مبارزه با عفونت است.
بیاختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار از دست دادن کنترل مثانه است. زنان دو برابر مردان بی اختیاری ادرار را تجربه میکنند. بیشتر مشکلات کنترل مثانه هنگامی رخ میدهد که عضلات بیش از حد ضعیف و یا بیش از حد فعال میشوند. اگر عضلاتی که مثانه را بسته نگه میدارند ضعیف شوند، هنگام عطسه کردن، خندیدن یا بلند کردن جسم سنگین ممکن است دچار نشت ادرار شوید. این موارد شایعترین علائم بی اختیاری ادرار هستند:
- عدم توانایی در ادرار کردن
- درد ناشی از پر شدن مثانه یا ادرار کردن بدون عفونت مثانه
- ضعیف و ضعیفتر شدن جریان ادرار با یا بدون احساس عدم تخلیه کامل مثانه
- ادرار کردن بیشتر بدون عفونت مثانه
- احساس نیاز فوری به تخلیه ادرار یا از دست دادن ادرار در صورت دیر رسیدن به دستشویی
- ادرار غیرطبیعی یا تغییرات مربوط به سکته مغزی، آسیب نخاعی یا اسکلروز چندگانه
- نشت ادرار که موجب خجالت میشود.
- عفونتهای مکرر مثانه
درمان بستگی به نوع مشکل و شیوه زندگی شما دارد. درمان ممکن است شامل تمرینات ساده، دارو، دستگاههای خاص یا روشهای تجویزی توسط پزشک یا عمل جراحی باشد.
مثانه بیش فعال
مثانه بیش فعال شرایطی است که مثانه در زمان اشتباه برای خارج کردن ادرار فشار ایجاد میکند. شما ممکن است دچار بیاختیاری، از دست دادن کنترل مثانه نیز باشید. مشکلات عصب، مصرف مایعات یا کافئین بیش از حد میتواند باعث ایجاد آن شود. اغلب علل ناشناخته است. اگر دو یا چند مورد از این علائم را دارید، ممکن است دچار پرکاری مثانه باشید:
- اگر در طول روز هشت بار یا بیشتر و یا در طول شب دو بار یا بیشتر ادرار میکنید
- احساس نیاز ناگهانی و شدید به ادرار کردن
- نشت ادرار پس از نیاز فوری و شدید به ادرار کردن
پزشک شما ممکن است دارویی تجویز کند که میتواند عضلات و اعصاب را آرام کند. دارو ممکن است به صورت قرص، مایع یا پچ باشد. داروها میتوانند باعث خشکی چشم شوند. همچنین میتوانند سبب خشکی دهان و یبوست گردند. برای مقابله با این اثرات، از قطرههای چشم استفاده کنید تا چشمانتان را مرطوب نگه دارید، یا در صورت خشک شدن دهان، آدامس بدون قند بجوید یا آب نبات بدون قند بمکید و در طول روز چند جرعه آب بنوشید.
سرطان مثانه
سرطان مثانه در پوشش مثانه رخ میدهد. عوامل خطر ابتلا به سرطان مثانه شامل سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کارمیباشد. افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان مثانه یا کسانی که بزرگتر، سفید یا مرد هستند، دارای خطر بالاتری میباشند. علائم سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خون در ادرار
- الزام مکرر برای ادرار کردن
- درد در هنگام ادرار کردن
- درد پایین شکم
درمان فرد بستگی به مرحله و درجه سرطان دارد. همچنین به سن و سلامت فرد وابسته است. در اینجا مروری کلی بر درمانهای سرطان مثانه آمده است:
- جراحی برای برداشتن تمام و یا بخشی از مثانه
- ایمیونوتراپی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- ترکیبی از این درمانها
انسداد خروجی مثانه
انسداد خروجی مثانه انسداد در پایین مثانه است. این وضعیت جریان ادرار به داخل مجرای ادرار را کاهش میدهد یا متوقف میکند. مجرای ادرار لولهای است که ادرار را به خارج از بدن حمل میکند. این وضعیت در مردان مسن رایج است.
علائم انسداد خروجی مثانه ممکن است متفاوت باشد اما میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شکمی
- احساس مداوم پر بودن مثانه
- تکرر ادرار
- درد هنگام ادرار (دیسوریا)
- مشکل در شروع ادرار (تردید در ادرار کردن)
- جریان ادرار ناگهانی و ناپایدار، در برخی موارد عدم توانایی در ادرار کردن
- عفونت مجاری ادراری
- بیدار شدن در شب برای ادرار کردن (نوکتوریا)
درمان انسداد خروجی مثانه بستگی به علت آن دارد. لولهای که کاتتر نامیده میشود به مثانه وارد میشود. قرار دادن آن از طریق مجرای ادرار به منظور جلوگیری از انسداد انجام میگردد. گاهی اوقات، کاتتری که از طریق ناحیه شکمی به مثانه منتقل میشود، جهت تخلیه مثانه مورد نیاز است. اغلب، برای درمان طولانی مدت انسداد خروجی مثانه نیاز به جراحی دارید. با این حال، بسیاری از بیماریهایی که باعث این مشکل میشوند میتوانند با دارو درمان شوند.
برگشت ادراری
برگشت ادراری وضعیتی است که ادرار موجود در مثانه به لولههایی به نام حالب و معمولا به کلیهها بازمیگردد. این وضعیت اغلب در نوزادان و دوران کودکی تشخیص داده میشود. کودک مبتلا به برگشت ادراری در معرض خطر ابتلا به عفونتهای کلیوی مکرر قرار دارد. با گذشت زمان این بیماری میتواند سبب آسیب به کلیهها شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عفونت مجاری ادراری: علائم ممکن است شامل سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار ، تب و کمر درد باشد. این علائم در پسران در هر سنی بعید است، مگر اینکه عفونت وجود داشته باشد.
مشکلات ادرار کردن عبارتند از:
o نیاز فوری
o چکه کردن
o خیس کردن شلوار
- توده شکمی ناشی از کلیه متورم شده
- افزایش وزن ضعیف
- فشار خون بالا
پزشک کودک شما بهترین برنامه درمان برای کودکتان را بر اساس موارد زیر ارائه میدهد:
- سن، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی کودک شما
- میزان بیماری کودکتان
- چگونگی مدیریت داروها، روشها یا درمانهای خاص توسط فرزند شما
- اگر وضعیت فرزند شما رو به بدتر شدن باشد
- نظر پزشکان که در مراقبت از فرزند شما دخیل است.
- نظر و اولویت شما