بی‌اختیاری ادرار ، توانایی نگه داشتن مثانه، یک مشکل شرم‌آور در میان سالمندان است. حداقل 1 نفر از 10 نفر در سن 65 سالگی یا بیشتر دارای مشکلات بی‌اختیاری ادرار است. علائم از نشت خفیف ادرار تا خیسی غیرقابل کنترل می‌باشند.

بدن ادرار را در مثانه ذخیره می‌کند. در طی ادرار کردن، عضلات در مثانه منقبض و یا سفت می‌شوند. این باعث می‌شود ادرار از مثانه به زور خارج شود و به یک لوله که مجرای ادرار نامیده می‌شود بریزد که ادرار را از بدن خارج می‌کند. در عین حال، عضلات اطراف مجرای ادرار سست شده و به ادرار امکان عبور می‌دهند. اعصاب نخاعی چگونگی حرکت این عضلات را کنترل می‌کنند.

در صورتی که عضلات مثانه منقبض شوند یا ماهیچه‌های اطراف مجرای ادرار بدون هشدار سست شوند، بی‌اختیاری رخ می‌دهد. تقویت این عضلات می‌تواند به کاهش بعضی علائم کمک کند.

انواع بی‌اختیاری ادرار 

انواع بی‌اختیاری در افراد سالمند وجود دارد:

• بی‌اختیاری ادراری استرسی زمانی رخ می‌دهد که ادرار از طریق فشاری که به مثانه وارد می‌شود نشت می‌کند، برای مثال در حین ورزش، سرفه، عطسه، خنده، یا بلند کردن اجسام سنگین. این شایع‌ترین نوع مشکل کنترل مثانه در زنان جوان‌تر و میان سال است. این ممکن است در دوران یائسگی شروع شود.می توان گفت یکی از عوارض شایع یائسگی بی اختیاری ادرار یائسگی است.
• بی‌اختیاری ادرار فوریتی زمانی رخ می‌دهد که افراد به طور ناگهانی نیاز به ادرار کردن دارند و نمی‌توانند ادرار خود را به اندازه کافی نگه دارند تا به توالت برسند. این ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه یا سکته مغزی یک مشکل باشد.
• بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار زمانی رخ می‌دهد که مقدار کمی ادرار از مثانه که همیشه پر است نشت می‌کند. اگر پروستات بزرگ شده مجرای ادرار را مسدود کرده باشد، مرد می‌تواند در خالی کردن مثانه دچار مشکل باشد. آسیب‌های دیابت و طناب نخاعی نیز می‌توانند این نوع بی‌اختیاری را ایجاد کنند.
• بی‌اختیاری ادرار عملکردی در بسیاری از افراد مسن رخ می‌دهد که دارای کنترل طبیعی مثانه هستند. آنها به دلیل آرتروز یا دیگر اختلالاتی که حرکت سریع را سخت می‌کند، تنها در رفتن به دستشویی مشکل دارند.

اگرچه پیری باعث ایجاد بی‌اختیاری نمی‌شود، اما در افراد مسن بیشتر رخ می‌دهد. بی‌اختیاری ممکن است به دلایل بسیاری رخ دهد. گاهی اوقات بی‌اختیاری بیشتر به طول می‌انجامد. این ممکن است به دلیل مشکلات زیر باشد:

• عضلات ضعیف مثانه
• عضلات بیش از حد فعال مثانه
• انسداد ناشی از پروستات بزرگ شده
• آسیب به اعصابی که مثانه را کنترل می‌کند ناشی از بیماری‌هایی نظیر ام اس یا بیماری پارکینسون
• بیماری‌هایی مانند آرتروز که می‌تواند راه رفتن را دردناک و کند کند.

تشخیص 

اولین گام در درمان بی‌اختیاری ادرار، مراجعه به پزشک است. پزشک یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد و سابقه پزشکی شما را می‌گیرد. پزشک درباره علائم و داروهای مورد استفاده شما سوال خواهد کرد. در صورتی که اخیرا مریض بوده‌اید یا جراحی انجام داده‌اید پزشک باید در جریان باشد. همچنین ممکن است پزشک شما تعدادی از آزمایشات را انجام دهد. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• آزمایش ادرار و خون
• تست‌هایی که چگونگی تخلیه کردن مثانه شما را اندازه‌گیری می‌کنند.

علاوه بر این ممکن است پزشک از شما بخواهد که زمان ادرار کردن و زمان نشت ادرارتان را روزانه یادداشت کنید. پزشک خانوادگی شما همچنین ممکن است شما را به یک متخصص اورولوژی، یک متخصص در مشکلات دستگاه ادراری ارجاع دهد.

درمان 

تحت مراقبت پزشک، بی‌اختیاری می‌تواند درمان شود و اغلب علاج می‌شود. امروزه درمان بی‌اختیاری ادرار بیشتر از همیشه انجام می‌شود. انتخاب درمان به نوع مشکل کنترل مثانه والدین، و اینکه چقدر جدی است و بهترین شیوه زندگی آنها چیست، بستگی دارد. به عنوان یک قاعده کلی، ساده‌ترین و ایمن‌ترین درمان‌ها باید ابتدا انجام شوند.

تغییر سبک زندگی 

برای افراد سالمندی که مسائل مربوط به کنترل مثانه را تجربه می‌کنند، چند تغییر ساده شیوه زندگی می‌تواند به کاهش نشت ادرار کمک کند. اگر قسمت‌هایی از بی‌اختیاری در زمان‌های خاصی از روز اتفاق بیفتد، زمان و برنامه رفتن به دستشویی را در نظر بگیرید تا از وقوع آن جلوگیری شود. اگر غذاهای خاص و نوشیدنی باعث افزایش قابل ملاحظه‌ای در میزان ادرار می‌شود، سعی کنید از آنها اجتناب کنید. یادداشت غذایی می‌تواند به معلوم کردن اینکه کدام اجزا عوامل بد هستند کمک ‌کند. به دست آوردن وزن سالم و سیگار نکشیدن همه می‌توانند به کاهش علائم بی‌اختیاری ادرار کمک کنند.

آموزش کنترل مثانه 

پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که کنترل مثانه والدین سالخورده خود را از طریق بازگردانید. با آموزش مثانه مادر یا پدر شما می‌توانند چگونگی ذخیره‌ی مثانه و تخلیه‌ی ادرار را تغییر دهند. راه‌های مختلفی برای این کار وجود دارد.

تمرینات عضلانی لگن از جمله تمرینات کگل 

ورزش کگل عضلاتی که سالمندان برای متوقف کردن ادرار استفاده می‌کنند را بکار می‌گیرد. این عضلات برای جلوگیری از جریان ادرار یا جلوگیری از عبور گاز استفاده می‌شوند. قوی‌تر کردن این عضلات به والدین کمک می‌کند که به مدت طولانی‌تر ادرار را در مثانه نگه دارند. انجام این تمرینات آسان است. این تمرینات می‌توانند شما را از شر فشار یا بی‌اختیاری ادرار خلاص کنند.

اغلب پزشکان توصیه می‌کنند که والدینتان این عضلات را با شمارش خاصی فشرده کرده و نگه دارند و سپس عضلات را ریلکس کنند. سپس این تمرینات را چندین بار تکرار کنند. والدین شما احتمالا این کار را چند بار در روز انجام خواهند داد. پزشک به شما دستورات دقیقی را خواهد داد.

دارو 

یک پزشک می‌تواند داروهایی برای درمان بی‌اختیاری ادرار تجویز کند. بعضی از داروها از انقباضات ناخواسته مثانه در سالمندان جلوگیری می‌کنند. برخی از داروها ماهیچه‌‌ها را ریلکس می‌کنند تا به تخلیه‌ی کامل‌تر مثانه در طی ادرار کردن کمک کنند. دیگر داروها عضلات را در مثانه و مجرای ادرار سفت می‌کنند تا نشت ادرار کاهش یابد. این داروها گاهی اوقات عوارض جانبی مانند دهان خشک، مشکلات چشم و یا تشکیل ادرار را ایجاد می‌کنند.

بیوفیدبک 

بیوفیدبک کمک می‌کند تا سالمندان از سیگنال‌های بدن خود آگاه شوند. این ممکن است به فرد کمک کند تا کنترل عضلات مثانه و مجرای ادرار خود را دوباره به دست آورد. بیوفیدبک می‌تواند برای کمک به آموزش تمرینات عضلانی لگن استفاده شود.

رحم بند 

گاهی اوقات پزشکان یک وصله‌ی کوچ و دور انداختنی، یک سوراخ گیر مجرای پیشرابی تامپون مانند کوچک؛ یا وسیله‌ای که درون واژن قرار می‌گیرد و رحم بند نامیده می‌شود را برای سالمندان مبتلا به بی‌اختیاری ادرار ناشی از استرس پیشنهاد می‌کنند.

ایمپلنت 

پزشک می‌تواند ایمپلنت را در ناحیه اطراف مجرای ادرار تزریق کند. ایمپلنت حجم را اضافه می‌کند. این کار به بستن مجرای ادرار به منظور کاهش بی‌اختیاری ناشی از استرس کمک می‌کند. تزریقات ممکن است پس از یک مدت زمان، تکرار شوند، زیرا بدن شما به آرامی از شر این مواد خلاص می‌شود.

جراحی 

گاهی اوقات جراحی می‌تواند بی‌اختیاری ادرار را بهبود بخشد یا درمان کند، در صورتی که بی‌اختیاری ناشی از مشکلاتی از جمله تغییر حالت مثانه یا انسداد به علت پروستات بزرگ شده باشد. جراحی رایج برای بی‌اختیاری ادرار استرسی شامل بالا کشیدن مثانه و محکم کردن آن است. هنگامی که بی‌اختیاری استرسی جدی است، جراح ممکن است از یک بند پهن استفاده کند. این کار مثانه را بالا نگه می‌دارد و به منظور جلوگیری از نشت ادرار مجرای ادرار را باریک می‌کند.