در طی این 9 ماه، سیستم ادراری شما متحمل برخی از تغییرات عمده می‌شود. به عنوان مثال، هورمون‌های بارداری باعث تحریک کلیه برای افزایش و تولید ادرار می‌شوند، که به بدن شما کمک می‌کند تا سریع‌تر از شر ضایعات اضافی خلاص شوید. و با بزرگتر و بزرگتر شدن جنین، وزنش ممکن است بر روی مثانه شما فشار وارد کند، بنابراین شما باید بیشتر ادرار کنید. بارداری باعث افزایش میل به ادرار می‌شود. این موضوع می‌تواند شما را در طول شب از خواب بیدار کند، به خصوص در سه ماهه سوم بارداری و به‌خصوص در اواخر دوران بارداری از حدود 35 هفته و یا بیشتر اوضاع بدتر می‌شود.
دلایل تکرر ادرار در بارداری
افزایش تکرر ادرار در بارداری یکی از نشانه‌های اولیه بارداری در زنان است. این عارضه ناشی از افزایش هورمون‌های پروژسترون و گنادوتروپین جفتی انسان است. این عارضه به طور عمده به این دلیل است که جریان خون به کلیه زن از 35 تا 60٪ افزایش می‌یابد. جریان خون اضافی باعث می‌شود که کلیه‌ها به اندازه 25 درصد ادرار بیشتری را بلافاصله پس از لقاح تولید کنند. این افزایش تولید در حدود 9 تا 16 هفته حاملگی به اوج خود می‌رسد، و سپس کاهش می‌یابد. شدت تکرر ادرار همچنین می‌تواند با فشار وارده روی مثانه زن با رشد رحم تحت تاثیر قرار گیرد. فشار بر روی مثانه دلیل اصلی این است که زنان در 3 ماه آخر بارداری دچار تکرر ادرار می‌شوند، هر چه کودک رشد می‌کند و سنگین‌تر می‌شود، و در هفته‌های نزدیک به زایمان بیشتر به سمت لگن حرکت می‌کند، تکرر ادرار نیز بیشتر می‌شود. در حالی که تکرر ادرار از ویژگی‌های هم سه ماه اول و هم 3 ماه آخر بارداری است، تغییر در سطوح هورمون بارداری همراه با افزایش مایعات بدن است که در طول شبانه روز هر 10 دقیقه یک‌بار شما را روانه‌ی دستشویی می‌کند.
ادرار در هر سه ماهه بارداری
سه ماه اول
برای بسیاری از زنان، ادرار مکرر یکی از اولین نشانه‌های بارداری است. علاوه بر تغییرات هورمونی که باعث افزایش تولید ادرار می‌شود، رحم شما گشاد می‌شود و به مثانه فشار وارد می‌کند، حتی زمانی که نوزاد شما کوچک است، بنابراین باید بیشتر به دستشویی بروید. اگر در نظر داشته باشید که در دوران بارداری یک عضوی که در اصل اندازه‌ی مشت است به جنین تبدیل می‌شود و وزن آن به 3 تا 4 کیلو افزایش می‌یابد، این اتفاق که دچار تکرر ادرار می‌شوید برایتان تعجب آور نیست.
سه ماهه دوم
خوشبختانه، در سه ماهه دوم، کمی آسودگی موقت خواهید داشت. با ادامه‌ی گشاد شدن رحم، در شکم بالاتر می‌رود و از مثانه دور می‌شود، بنابراین کمتر نیاز به ادرار کردن خواهید داشت.
سه ماهه سوم
در آخرین ماه‌های بارداری، تکرر ادرار دوباره باز می‌گردد. کودک برای آمادگی زایمان در لگن به سمت پایین‌تر می‌آید، و روی مثانه شما فشار وارد می‌کند. حتی ممکن است در طول شب چندین بار برای ادرار کردن از خواب بیدار شوید. اگر این رخداد خواب شما را بیش از حد مختل می‌کند، از ساعت 4 عصر به بعد دیگر مایعات ننوشید (مطمئن شوید که قبل از این ساعت، در طول روز 6 تا 8 لیوان آب نوشیده‌اید). همچنین از قهوه، چای، کولا و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار پرهیز کنید.
علائم
اگر در دوران بارداری تکرر ادارار را تجربه می‌کنید، نیاز بیشتری به ادرار کردن خواهید داشت. گاهی اوقات ممکن است به دستشویی بروید ولی خیلی کم ادرار کنید. بعضی از زنان همچنین ممکن است در حین بارداری بی‌اختیاری ادرار را تجربه کنند. این ترشح ادرار ممکن است در مواقع زیر رخ دهد:
- سرفه
- ورزش
- خنده
- عطسه
مهم است که توجه داشته باشید گاهی علائم تکرر ادرار می‌تواند نشان دهنده‌ی یک عفونت ادراری زمینه‌ای است. زنان در دوران بارداری بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری هستند. علاوه بر علائم تکرر و فوریت ادرار، سایر علائم عفونت ادراری عبارتند از:
- ادرار کدر
- ادرار قرمز، صورتی یا غلیظ، ادرار با بوی شدید یا بوی بد
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- درد هنگام ادرار کردن
در صورت مبتلا بودن به این علائم، اموضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. عفونت ادراری اگر درمان نشود منجر به پیشرفت در دستگاه ادراری و ایجاد علائم جدی‌تری می‌شود.
تشخیص
پزشکان معمولا توسط علائم می‌توانند تکرر و فوریت ادرار در بارداری را تشخیص دهند. پزشک از شما می‌پرسد که چقدر به دستشویی می‌روید و هر بار چقدر ادرار می‌کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد تعداد رفتن به دستشویی و مقدار ادرارتان را یادداشت کنید. ممکن است پزشک در صورتی که نگران باشد علائم شما مرتبط با بارداری نمی‌باشند، آزمایش‌های تشخیصی را تجویز کند. آزمایشاتی که ممکن است پزشک مورد استفاده قرار دهد عبارتند از:
- تجزیه‌ی ادرار: تجزیه‌ی ادرار یک تجزیه‌ی ساده‌ی ادرار است. این یک آزمایش رایج است که می‌تواند در بسیاری از مراکز بهداشتی، از جمله مطب پزشکان، مراکز مراقبت‌های فوری، آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و حتی خانه‌ها انجام شود. این آزمایش، ادرار را برای باکتری‌های عفونی تست می‌کند.
- سونوگرافی: یک آزمایش سونوگرافی می‌تواند در هر مرحله از حاملگی انجام شود. آزمایشات سونوگرافی امری عادی نیستند. این آزمایش می‌تواند هر نوع ناهنجاری مثانه، کلیه‌ها یا مجرای ادراری شما را تشخیص دهد.
- آزمایش فشار بر مثانه: این آزمایش میزان ترشح ادرار را هنگام سرفه یا فشار آوردن اندازه‌گیری می‌کند.
- سیتوسکوپی: روش سیتوسکوپی شامل قرار دادن یک اسکوپ نازک و روشن با دوربین به داخل مجرای ادرار برای بررسی مثانه و مجرای ادرار است.
درمان تکرر ادرار در بارداری
تکرر و فوریت ادرار مرتبط با بارداری معمولا پس از زایمان از بین می‌روند. این علائم اغلب در حدود شش هفته پس از زایمان فروکش می‌کنند. شما علاوه بر حاملگی ممکن است دارای دلایل پزشکی زمینه‌ای باشید که منجر به تکرر و فوریت ادرار می‌شود. اگر چنین است، پزشک شما با تشخیص، آنها را درمان خواهد کرد.
هنگام ادرار کردن به جلو خم شوید
این امر به بهتر تخلیه شدن مثانه شما کمک می‌کند. یا آخرین قطره‌‌ی ادرار را دوبار تکرار کنید (ادرار کنید، هنگامی که این کار را انجام دادید دوباره ادرار کنید). این کار تضمین می‌کند که مثانه شما به طور کامل در هر زمان تخلیه می‌شود، بنابراین ممکن است کمتر به رفتن به دستشویی نیاز داشته باشید.
مایعات بنوشید
فکر نکنید ننوشیدن مایعات باعث می‌شوند احتیاجی به رفتن به دستشویی نداشته باشید. بدن شما و نوزاد شما در حین بارداری نیاز به موجودی و ذخیره‌ی مایعات پی در پی دارند، به علاوه کم آبی بدن می‌تواند منجر به عفونت ادراری شود. از پیشاب‌آوری مانند کافئین پرهیز کنید. این نوشیدنی‌ها تنها تکرر ادرار در بارداری را بیشتر می‌کنند.
ورزش کگل
پزشک شما ممکن است تقویت عضلات مثانه را از طریق تمرینات کگل توصیه کند. این تمرینات کف لگن شما را قوی می‌کنند، و به شما کمک می‌کند تا کنترل بیشتری بر جریان ادرار خود، به ویژه پس از زایمان داشته باشید. شما می‌توانید تمرینات کگل را هر روز انجام دهید، همچنین شما به‌راحتی می‌توانید تمرینات کگل را به درستی انجام دهید. به طور ایده‌آل روزی 3 بار این مراحل را دنبال کنید:
- عضلات کف لگن خود را با تصور اینکه جریان ادرار را متوقف می‌کنید، قوی کنید.
- ماهیچه‌ها را برای مدت 10 ثانیه یا تا زمانی که می‌توانید نگه دارید.
- عضلات منقبض شده را رها کنید.
- برای تکمیل یک مجموعه‌ی واحد، این تمرینات را 15 بار تکرار کنید.
