عفونت کلیوی اغلب در اثر آلوده شدن دستگاه ادراری توسط میکروب‌ها ایجاد می‌شود که یک یا هر دو کلیه را درگیر می‌کند. عفونت کلیه می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا مزمن ظاهر شود. اغلب دردناک است و اگر سریعاً درمان نشود، می‌تواند خطرناک باشد. در اصطلاح پزشکی به عفونت کلیه‌ها پیلونفریت گفته می‌شود.
وجود هرگونه اختلالی در دستگاه ادراری که مانع تخلیه ادرار شود، می‌تواند شانس ابتلا به عفونت کلیوی را افزایش دهد، مانند:
- وجود انسداد در دستگاه ادراری، ازجمله: سنگ کلیه یا بزرگ شدن غده پروستات.
- اختلالی که مانع تخلیه کامل مثانه شود.
- وجود نقص ساختاری در دستگاه ادراری، مانند تنگی مجرای ادرار.
- برگشت ادرار (VUR)، وضعیتی که دران ادرار از مثانه به سمت کلیه‌ها برگشت داده می‌شود.
متخصصان مجرب ما (اسم کسب‌وکار) پس از ارزیابی دقیق و تشخیص نوع عفونت کلیوی شما، مطابق با شرایطتان بهترین گزینه درمانی را توصیه خواهند نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با تماس حاصل فرمایید.
علل
عفونت کلیه می‌تواند در اثر ورود باکتری‌ها به مجرای ادراری و به‌تبع آن تکثیر و انتشار آن‌ها در مثانه و کلیه‌ها ایجاد شود. عوامل مختلفی می‌تواند افراد را در معرض عفونت باکتریایی و به دنبال آن عفونت کلیه، قرار دهد، ازجمله:
- عدم رعایت بهداشت در توالت – پس از رفتن به توالت و استفاده از کاغذ توالت برای پاک کردن مقعد، ممکن است کاغذ آلوده با بخش تناسلی افراد تماس داشته باشد، درنتیجه ممکن است مجرای ادراری دچار عفونت شده و از آنجا به کلیه‌ها سرایت کند. همچنین ممکن است عفونت از طریق مقعد انتقال یابد، باکتری‌هایی که در روده بزرگ زندگی می‌کنند، ممکن است به مجاری ادراری راه پیدا کرده و درنهایت باعث عفونت کلیه‌ها شوند.
- فیزیولوژی بدن زنان – زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض عفونت مثانه و به‌تبع آن عفونت کلیه‌ها قرار دارند، زیرا مجرای ادراری آن‌ها کوتاه‌تر است. درنتیجه عفونت سریع‌تر به بخش‌های مختلف دستگاه ادراری آن‌ها سرایت خواهد کرد.
- کاتتر یا سوندهای ادراری – سوند ادراری لوله‌ای است که از طریق مجرای ادرار، وارد مثانه می‌شود تا ادرار تخلیه شود. استفاده از سوندهای ادراری خطر ابتلای به عفونت مثانه و کلیه را افزایش خواهد داد.
- سنگ کلیه: افراد مبتلا به سنگ کلیه ، شانس بیشتری در خصوص مبتلا شدن به عفونت کلیه‌ها دارند. سنگ کلیه در اثر رسوب و تجمع مواد معدنی در پوشش داخلی کلیه‌ها ایجاد می‌شود.
- بزرگ شدن غده پروستات – بزرگ شدن غده پروستات در مردان خطر ابتلای به عفونت کلیه را افزایش می‌دهد.
- فعالیت جنسی – اگر مقاربت جنسی مکرر باعث تحریک مجرای ادراری شود، احتمال ورود باکتری‌ها به داخل دستگاه ادراری افزایش می‌یابد، درنتیجه احتمال بروز عفونت کلیه‌ها افزایش خواهد یافت.
- ضعف سیستم ایمنی – برخی از بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی، بروی پوست خود دارای عفونت‌های باکتریایی و قارچی هستند، که ممکن است درنهایت عفونت وارد جریان خون آن‌ها شود.
علائم
در صورت مبتلا شدن به عفونت کلیه، معمولاً ظرف یک روز یا چند ساعت عفونت گسترش می‌یابد. علائم عفونت کلیه عبارت‌اند از:
- اسهال
- حالت تهوع
- لرزش غیرقابل‌کنترل
- استفراغ
- درد پشت
- درد در کشاله ران
- درد در پهلوها
- علائم اغلب هنگام دفع ادرار بدتر می‌شود.
اگر پای عفونت مثانه (سیستیت یا اورتریت) نیز در میان باشد، ممکن است بیمار علائم زیر را نیز تجربه کند:
- وجود خون در ادرار
- کدر شدن ادرار
- دیسوری یا سوزش ادرار: وجود درد هنگام تخلیه ادرار یا دشوار بودن دفع ادرار که اغلب به‌صورت احساس سوزش یا گزش بیان می‌شود.
- بد بو شدن ادرار
- تکرر ادرار
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
- درد در قسمت پایین شکم
تشخیص
پزشکان معمولاً عفونت کلیه را از طریق موارد زیر تشخیص می‌دهند:
- معاینه بالینی و اخذ دقیق سابقه پزشکی بیمار
- آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت کلیه، نمونه ادرار باید به‌درستی جمع‌آوری شود.
- سونوگرافی یا سیتی اسکن (CT): برای ارزیابی وجود انسداد در دستگاه ادراری انجام می‌شود. معمولاً زمانی درخواست می‌شود که ظرف 3 روز اول، علائم بیمار بهبود نیافته باشد.
- کیستوئورتروگراف (VCUG): نوعی تصویربرداری به کمک اشعه ایکس است که برای بررسی وجود اختلال در مجاری ادراری و مثانه انجام می‌شود. اغلب از آن برای ارزیابی کودکان مبتلا به برگشت ادرار (VUR) استفاده می‌سود.
- آزمون دیجیتال رکتوم (برای مردان): (پس از روان‌سازی پزشک انگشت خود را وارد مقعد می‌کند تا بزرگ‌شدگی غده پروستات را معاینه کند).
- اسکن سینتی‌گرافی به کمک دی مرکاپتو سوکسینیک اسید (DMSA): یک نوع تصویربرداری خاص است که به کمک مواد رادیواکتیو، عفونت و مناطق آسیب‌دیده کلیه بررسی می‌سود.
درمان
آنتی‌بیوتیک‌ها
معمولاً اولین گام برای درمان عفونت، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است که ممکن است مصرف آن برای یک الی دو هفته لازم باشد. علائم باید ظرف چند روز بهبود یابد، اما شما باید مصرف داروها را تا پایان دوره‌ای که پزشک تجویز کرده است ادامه دهید. اگر عفونت کلیه شما مکرراً عود کند، ممکن است در دستگاه ادراری، اختلال ساختاری داشته باشید. در این موارد ممکن است پزشک جهت درمان شما را به یک متخصص اورولوژی ارجاع دهد، تا مشکلات دستگاه ادراری به‌دقت مورد ارزیابی قرار گیرد. در این موارد معمولاً نیاز به انجام جراحی است.
- بهتر است درست بر روی صندلی توالت بنشینید، در غیر این صورت ممکن است ادرار شما به‌صورت کامل تخلیه نشود.
- نوشیدن مایعات زیاد از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این امر از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند و به کلیه کمک می‌کند تا باکتری‌ها را دفع کند. به مقداری آب بنوشید که ادرار شما بی‌رنگ شود.
- به مقدار کافی استراحت کنید. عفونت کلیه می‌تواند از نظر جسمی شما را تحت‌فشار قرار دهد، حتی اگر به‌طورمعمول از سلامت خوبی برخوردار بوده و قوی باشید. ممکن است دو هفته طول بکشد تا آمادگی لازم را برای برگشت به شغل خود به دست آورید.
پیشگیری
عفونت کلیه اغلب در اثر وجود آلودگی قبلی در دستگاه ادراری ایجاد می‌شود. بهترین راه برای جلوگیری از عفونت کلیه، پاک‌سازی مجاری ادراری یا مثانه از باکتری‌ها است.
- در صورت نیاز به دفع ادرار، فوراً آن را تخلیه کنید، منتظر نمانید و ادرار خود را حبس نکنید.
- مقاربت جنسی – بعد از رابطه جنسی، ادرار کنید. قبل و بعد از رابطه جنسی، دستگاه تناسلی خود را بشویید.
- رعایت بهداشت در توالت – پس از دفع مدفوع، ناحیه مقعد را از سمت جلو به عقب بشویید. این کار خطر گسترش باکتری‌ها را به اندام تناسلی کاهش می‌دهد.
- فیبر – مقدار زیادی فیبر مصرف کنید تا مدفوع به‌راحتی دفع شود ، یبوست باعث تحریک و یا ایجاد ضایعات پوستی می‌شود. یبوست خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهد.
