درد بیضه درد یا ناراحتی است که در هر دو بیضه یا یکی از آنها احساس می‌شود. این درد ممکن است از خود بیضه ایجاد شده باشد یا مربوط به تاثیر وضعیت کیسه بیضه، کشاله ران یا شکم، روی بیضه باشد. اگرچه شرایط پزشکی متعددی وجود دارد که می‌تواند درد بیضه را ایجاد کند، مهم است بدانیم که بعضی از این شرایط پزشکی اورژانسی هستند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند تا از وارد شدن آسیب به بیضه‌ها و یا از دست رفتن عملکرد آنها، جلوگیری شود. درد بیضه ممکن است یک وضعیت حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بلند مدت) باشد. درد بیضه ممکن است ثابت یا متناوب باشد اما خوشبختانه قابل درمان است. می‌توان از برخی از علل درد، ناراحتی یا تورم بیضه جلوگیری کرد. خودآزمایی بیضه ممکن است در تشخیص درد‌های بیضه در مرحله اولیه کمک کند. درمان بستگی به علت اصلی دارد و ممکن است شامل داروهای ضد درد، آنتی‌بیوتیک‌ها یا جراحی باشد.
علت
چندین وضعیت پزشکی وجود دارد که می‌تواند به درد بیضه منجر شود و این درد می‌تواند طبیعت حاد یا مزمن داشته باشد. برخی از این شرایط نیاز به ارزیابی و کنترل فوری دارند تا بتوان عملکرد بیضه را حفظ کرد.
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه هنگامی رخ می‌دهد که بیضه به طور خود به خودی در داخل کیسه بیضه حرکت کند، که منجر به کاهش جریان خون به بیضه آسیب دیده (ناشی از پیچ خوردگی عروق درون طناب اسپرماتیک) می‌شود. اگر خون رسانی به مدت طولانی قطع شود، بیضه به طور دائمی آسیب خواهد دید. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است و نیازمند توجه فوری پزشکی است.
اپیدیدیمیت
عموما به علت عفونت، التهاب اپیدیدیم ایجاد می‌شود. اپیدیدیمیت عمدتا بر بزرگسالان تأثیر می‌گذارد و بیشترین افراد مبتلا به آن بین 19 تا 40 ساله هستند، اما این بیماری ممکن است در دوره‌های سنی قبل از بلوغ و یا سالمندی نیز رخ دهد. در مردان فعال جنسی، شایع ترین علت عفونت، بیماری‌های انتقال یافته از راه جنسی است(STD)، مهمترین ارگانیسم‌های باکتریایی ایجاد کننده این بیماری، کلامیدیا تراکوماتیس و نایسریا گونوره آ هستند. در افراد جوان و سالمند، عفونت معمولا توسط باکتری‌هایی که در دستگاه ادراری یافت می‌شوند، از جمله اشریشیا کلی ایجاد می‌شوند.
چرخش آپاندیس بیضه
این بیماری در اثر پیچش (چرخیدن) آپاندیس بیضه یا آپاندیس اپیدیدیم ایجاد می‌شود، که ساختارهایی فاقد عملکرد از بقایای جنینی مجرای تناسلی مؤنث هستند که در اثر فقدان تحریک هورمونی زنانه تحلیل میرود. آپاندیس بیضه بین بیضه و اپیدیدیم قرار دارد، درحالی که آپاندیس اپیدیدیم معمولا زائده‌ای از خود اپیدیدیم است. همانند چرخش بیضه، چرخش این ساختارها باعث کاهش جریان خون و به دنبال آن درد بیضه می‌شود.
سنگ کلیه
گاهی درد ناشی از سنگ کلیه می‌تواند در ناحیه کشاله ران منتشر شود و باعث درد بیضه شود.
تومور بیضه
اگر چه به طور کلی تومورهای بیضه بدون درد هستند، گاهی اوقات می‌توانند باعث درد و ناراحتی بیضه یا کیسه بیضه (اسکروتوم) شوند.
تروما و صدمات
وارد شدن هر نوع آسیب یا صدمه به بیضه‌ها می‌تواند درد و ناراحتی شدید ایجاد کند. شایع‌ترین مکانیزم ترومای بیضه ناشی از ترومای ناگهانی (~ 85٪) است که می‌تواند از آسیب‌های ورزشی، ضربه مستقیم به ناحیه، تصادفات اتومبیل و صدمات استرادل ایجاد شود.
پارگی بیضه
این آسیب جدی به بیضه ناشی از ایجاد یک اختلال در پوشش فیبری بیضه یا غلاف سفید بیضه(تونیکا آلبوژینا) می‌شود، که منجر به پارگی غلاف سفید بیضه و اکستروژن درون بافت می‌شود. این آسیب اغلب همراه با تجمع خون در زیر لایه پوشش محافظ اطراف بیضه (هماتوسل) است. انواع دیگر آسیب‌های بیضه‌ها شامل تروما نافذ و انحراف بیضه می‌باشد. این نوع آسیب‌های بیضه معمولا نیاز به روش درمانی جراحی دارد.
فتق مغبنی، اینگوینال یا کشاله ران(Inguinal Hernia)
فتق مغبنی زمانی رخ می‌دهد که بخشی از بافت‌های روده در اثر یک نقص جدار قدامی شکمی در ناحیه کشاله ران، برآمدگی پیدا می‌کنند. این برآمدگی گاهی اوقات باعث تورم اسکروتوم و به دنبال آن درد بیضه می‌شود.
ارکیت
این بیماری که به ورم بیضه شناخته می‌شود، معمولا به علت عفونت است. اکثر موارد ارکیت ناشی از عفونت ویروسی است و ویروس اریون شایع‌ترین عامل ایجاد این بیماری است. ارکیت اریون اغلب در مردان نابالغ ایجاد می‌شود، هرچند مواردی از شیوع ارکیت اریونی در گروهی از مردان نوجوان و مردان بالغ که استفاده از واکسن اریون در آنها کاهش یافته است، مورد توجه قرار گرفته است.
علائم
علائم مرتبط با این درد عبارتند از:
- رطوبت بیضه
- ورم
- قرمزی
- تب
- استفراغ
- سوزش ادراری
تشخیص
از طریق روشهای مختلف تشخیص داده می‌شود:
- معاینه بدنی
- تست‌های آزمایشگاهی
- آزمایش ادرار
- یک سواب اورترا (اگر بیمار دچار ترشحات آلت تناسلی است که نشان دهنده بیماری‌های منتقله جنسی است) I
- تست‌های تصویربرداری (CT اسکن یا اشعه ایکس کلیه / مثانه / حالب (KUB)، آلترا سونوگرافی، تصویربرداری رادیونوکلئیک)
درمان
درمان درد بیضه بستگی به علت اصلی دارد. همانطور که قبلا اشاره شد، برخی از شرایطی که باعث درد بیضه می‌شوند، اورژانس پزشکی هستند که نیاز به مداخله فوری جراحی دارند.
درمان پیچ خوردگی بیضه
درمان قطعی پیچ خوردگی بیضه نیاز به عمل جراحی توسط متخصص ارولوژیست دارد. در طول جراحی، بیضه آسیب دیده باز می‌شود در صورتی که بیضه آسیب دیده را بتوان حفظ کرد، جراح آن را به سطح داخلی جدار بیضه دان می‌چسباند (ارکیدوپکسی یا پایین آوردن بیضه) که مانع عود می‌گردد. جراحی برای پیشگیری از پیچ خوردگی، احتمالاً برروی بیضه غیرمبتلا نیز انجام خواهد شد. زیرا بعضی از مردان دچار اختلال پیچخوردگی در هر دو طرف می‌شوند.
درمان اپیدیدیمیت
به طور کلی اپیدیدیمیت بدون عارضه را می‌توان به صورت سرپایی درمان کرد و این درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها (که ممکن است بسته به سن و سابقه بیمار متفاوت باشد)، داروهای ضد درد و داروهای ضد التهابی
- استراحت
- پوشیدن بیضه بند محافظ و بالا آوردن کیسه بیضه
- بسته یخ
درمان چرخش آپاندیس بیضه
درمان چرخش آپاندیس بيضه يا آپاندیس اپيديديمال به منظور تسکين علائم است و شامل موارد زير مي‌شود:
- داروهای ضد درد و ضد التهابی
- استراحت
- پوشیدن بیضه بند محافظ و بالا آوردن کیسه بیضه
- بسته یخ
اکثر بیماران با انجام این اقدامات درمان در عرض یک هفته بهبود می‌یابند، اما علائم ممکن است تا مدت طولانی‌تری باقی بمانند.
درمان سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه به طور کلی بستگی به محل سنگ کلیه، اندازه سنگ کلیه و هر گونه عوارض جانبی مانند عفونت دارد. سنگ کلیه بدون عارضه معمولا با اقدامات زیر قابل درمان است:
- دریافت مایعات کافی
- داروهای ضد درد
- داروهای ضد تهوع
- در برخی موارد داروهایی نظیر تامسولوزین (Flomax)، که ممکن است دفع سنگ کلیه را تسهیل کند.
درمان تومور بیضه
درمان تومور بیضه بستگی به عوامل مختلف دارد. هر غده درون بیضه را سرطانی در نظر می‌گیریند، مگر اینکه خلاف آن اثبات شود. اگر سرطان بیضه تشخیص داده شود، بیماران به یک انکولوژیست مراجعه می‌کنند که در مورد گزینه‌های مختلف درمان در دسترس بحث خواهند کرد.
درمان تروما
درمان و کنترل ترومای بیضه بستگی به شدت آسیب دارد. موارد جزئی ترومای بیضه که به امکان اینکه آسیب‌های جدی بیضه را به دنبال داشته است، مشکوک نیستیم، می‌توانند به صورت سرپایی با اقدامات زیر کنترل شوند:
- داروهای ضد درد و ضد التهابی
- استراحت
- پوشیدن بیضه بند محافظ و بالا آوردن کیسه بیضه
- بسته یخ
درمان فتق مغبنی
درمان قطعی فتق مغبنی به جراحی نیاز دارد، گاهی اوقات به صورت سرپایی، در حالی در مورد برخی از دیگر افراد نیاز است که به عوارض جراحی بیشتر توجه شود. گاهی اوقات ممکن است در مواردی که درمان جراحی فتق مغبنی برای بیمار بسیار خطرناک باشد، حتی در صورت تمایل بیمار هم جراحی صورت نگیرد.
درمان ارکیت
درمان ارکیت بستگی به ارگانهای عفونی مسئول ایجاد التهاب بیضه دارد. هر دو مورد ارکیت ویروسی و باکتریایی می‌توانند با اقدامات زیر مورد درمان قرار گیرند:
- داروهای ضد درد و ضد التهابی
- استراحت
- پوشیدن بیضه بند محافظ و بالا آوردن کیسه بیضه
- بسته یخ
ارکیت باکتریایی و اپیدیدیمو-ارکیت به آنتی بیوتیک نیاز دارند. اما موارد ناشی از ویروس‌ها به آنتی بیوتیک نیاز ندارند.
پیشگیری
اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری از بروز علل خاصی که درد بیضه را به همراه دارند، انجام دهید. با این حال، بسیاری از علل به طور کامل قابل پیشگیری نیستند.
- برای اپیدیدیمیت یا ارکیت باکتریایی ناشی از بیماری‌های منتقله از راه جنسی (STDs)، استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال STDها را کاهش دهد.
- استفاده از ابزار محافظ مناسب در طول فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های بیضه کمک کند.
- واکسیناسیون اریون می‌تواند احتمال ابتلا به ارکیت ویروسی را کاهش دهد
