بیضهها بخشی از سیستم تولید مثل مردان هستند. بیضهها در داخل کیسهای از پوست قرار دارند که کیسهی بیضه نامیده میشود و زیر آلت تناسلی مرد قرار دارد. سرطان بیضه یک رشد غیر طبیعی در سلولهای بیضه است. مردانی که متوجه غده، ورم یا درد در کشاله ران یا کیسهی بیضه میشوند ممکن است نگران این شوند که سرطان بیضه دارند. سرطان معمولا در یک بیضه رخ میدهد. کمتر از 5٪ مواقع در هر دو بیضه اتفاق میافتد. (معمولا اگر سرطان بیضه دوم رخ دهد، دو تومور در زمانهای مختلف تشخیص داده میشوند، سرطان دوم شاید چند سال بعد باشد).
سرطان بیضه چیست؟
سرطان زمانی شروع میشود که رشد سلولها در بدن از کنترل خارج میشوند. تقریبا سلولهای هر قسمت از بدن میتوانند به سرطان تبدیل شوند و میتوانند به مناطق دیگر بدن گسترش پیدا کنند. سرطانی که در بیضهها رخ میدهد سرطان بیضه نامیده میشود.
بیضهها از چندین نوع سلول تشکیل شدهاند، که هر کدام میتوانند به صورت یک نوع یا انواع بیشتری سرطان ایجاد شوند. تشخیص دادن این نوع سرطانها از یکدیگر اهمیت دارد زیرا آنها در نحوه درمان و پیش بینی متفاوت هستند.
تومورهای سلول ژرم
بیش از 90٪ سرطانهای بیضه در سلولهای خاصی که به عنوان سلولهای ژرم شناخته میشوند، توسعه مییابند. اینها سلولهایی هستند که اسپرم را تشکیل میدهند. 2 نوع اصلی تومورهای سلول ژرم (GCTs) در مردان عبارتند از:
- سمینوما
- غیر سمینوما که از کارسینوم جنینی، کارسینوم سلول زرده، کوریوکارسینوما و یا تراتوم تشکیل شده است.
پزشکان با نگاه کردن به سلولها زیر میکروسکوپ میتوانند بگویند چه نوع سرطان بیضهای دارید. این 2 نوع تقریبا به طور مساوی رخ میدهند. بسیاری از سرطانهای بیضه حاوی هر دو سلولهای سمینوما و غیر سمینوما هستند. این تومورهای سلول ژرم مخلوط مانند غیر سمینوما درمان میشوند، زیرا مانند غیر سمینوماها رشد میکنند و گسترش مییابند.
علائم سرطان بیضه
نمیتوانید تنها از نشانهها مطمئن شوید که مبتلا به سرطان بیضه هستید، بنابراین مراجعه به متخصص در رابطه با هر گونه علائم بیضه که باعث نگرانی شما است، امری مهم است. شایعترین علائم سرطان بیضه عبارتند از:
- غدهی بدون درد رو یا درون بیضه.
- بیضه متورم یا بزرگتر بدون غده (اینکه یکی از بیضهها بزرگتر از دیگری باشد یا یکی پایینتر از دیگری آویزان باشد امری طبیعی است).
- داشتن درد یا احساس سنگینی در پایین شکم یا کیسهی بیضه
- رشد یا درد سینه
- علائم بلوغ زودرس در پسران
اگر سرطان بیضه زودهنگام تشخیص داده نشود، میتواند به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند. حتی زمانی که سرطان بیضه گسترش پیدا کرده است، هنوز ممکن است نشانهای وجود نداشته باشد. اما برخی از مردان ممکن است برخی از علائم زیر را داشته باشند:
- درد پایین کمر ناشی از سرطان که به غدد لنفاوی در پشت شکم گسترش یافته است. (غدد لنفاوی مجموعهای از سلولهای ایمنی بدن به اندازه لوبیا هستند).
- تنگی نفس، درد قفسه سینه یا سرفه (حتی سرفه کردن خون) گسترش یافته در ریهها ناشی از سرطان.
- درد شکم که ناشی از غدد لنفاوی بزرگ شده است یا به علت سرطان که به کبد گسترش یافته است.
- سردرد یا گیجی ناشی از سرطان گسترش یافته به مغز
عوامل خطر
عامل خطر چیزی است که شانس ابتلا به بیماری مانند سرطان را تغییر میدهد. سرطانهای مختلف دارای عوامل خطر مختلف هستند. برخی از عوامل خطر، مانند سیگار کشیدن، میتوانند تغییر کنند. دیگر عوامل، مانند سن یا سابقه خانوادگی فرد، قابل تغییر نیستند. اما دارا بودن یک یا حتی چندین عامل خطر به این معنا نیست که به این بیماری مبتلا خواهید شد. همانطور که فاقد عوامل خطر بودن به این معنی نیست که مبتلا به بیماری نخواهید شد. برخی از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است هیچگونه عوامل خطر شناخته شدهای نداشته باشند.
عوامل خطر سرطان بیضه عبارتند از:
- بیضهی نزول نکرده
- سابقه خانوادگی سرطان بیضه
- عفونت HIV
- کارسینوم در قسمت بیضه
- مبتلا بودن به سرطان بیضه قبل از آن
درمان
در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی در درمان سرطان بیضه انجام شده است. روشهای جراحی بهبود بخشیده شده و پزشکان بیشتر در مورد بهترین شیوههای استفاده از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای درمان انواع مختلف سرطان بیضه میدانند. پس از تشخیص سرطان و مرحلهی آن، تیم پرستاری سرطان با شما درباره گزینههای درمان صحبت خواهند کرد. بسته به نوع و مرحله سرطان و سایر عوامل، گزینههای درمان سرطان بیضه میتوانند متفاوت باشد. در برخی موارد ممکن است بیش از یک نوع درمان استفاده شود.
جراحی
جراحی معمولا اولین درمان برای تمام سرطانهای بیضه است. برخی از جراحیهای انجام شده برای سرطانهای بیضه عبارتند از:
- برداشت کامل بیضه از طریق کشالهی ران: این نوع جراحی شامل برداشتن بیضه (بیضهها) که حاوی سرطان هستند، است. همه سرطانهای بیضه معمولا با این جراحی درمان میشوند حتی آن دسته از سرطانهایی که گسترش پیدا کردهاند.
- تشریح گرههای لنفاوی رتروپریتوئن: بسته به نوع و مرحله سرطان، برخی از غدد لنفاوی در پشت شکم نیز ممکن است در همان زمانی که ارکیکتومی حذف میشود یا در عمل دوم حذف شوند. همهی بیماران مبتلا به سرطان بیضه نیازی به برداشتن غدد لنفاوی ندارند.
خطرات کوتاه مدت هر نوع جراحی عبارتند از واکنش به بیهوشی، خونریزی بیش از حد، لخته شدن خون و عفونتها. اکثر مردان بعد از عمل دارای حداقل درد هستند که معمولا در صورت نیاز ممکن است با داروهای درد کنترل شود.
پرتو درمانی
پرتو درمانی از یک پرتو اشعههای پر انرژی (مانند اشعه گاما یا اشعه ایکس) یا ذرات (مانند الکترونها، پروتونها یا نوترونها) برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند یا سرعت رشد آنها را کند میکند. در درمان سرطان بیضه، تشعشع عمدتا برای کشتن سلولهای سرطانی است که به غدد لنفاوی گسترش یافته است.
درمان بسیار شبیه به انجام اشعه ایکس است، اما تابش شدیدتر میباشد. خود این روش بدون درد است. هر درمان تنها چند دقیقه طول میکشد اما زمان برنامه و رفتن به محل برای درمان، بیشتر طول میکشد.
عوارض جانبی شایع میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کوفتگی
- حالت تهوع
- اسهال
شیمی درمانی
شیمی درمانی (شیمی) استفاده از داروها برای درمان سرطان است. داروها را میتوان به شکل قرص قورت داد یا میتوان با سوزن به رگ یا عضله تزریق کرد. برای درمان سرطان بیضه، داروها معمولا به رگ تزریق میشوند. شیمی درمانی، درمان سیستمتیک است. این بدان معنی است که دارو برای رسیدن به سلولهای سرطانی و نابود کردن آنها در سراسر بدن حرکت میکند. شیمی درمانی اغلب برای درمان سرطان بیضه زمانی که خارج از بیضه گسترش یافته است و یا برای کاهش خطر بازگشت سرطان پس از برداشتن بیضه استفاده میشود. این روش تنها برای سرطانی که در بیضه است مورد استفاده قرار نمیگیرد.
عوارض جانبی شیمی درمانی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ریزش مو
- زخمهای دهان
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت (ناشی از داشتن تعداد خیلی کم از گلبولهای سفید خون)
- کبودی یا خونریزی آسان (ناشی از داشتن تعداد خیلی کم پلاکت خون)
- کوفتگی (خستگی شدید، اغلب ناشی از داشتن تعداد بسیار کمی از گلبولهای قرمز خون)
شیمی درمانی با دوز بالا و پیوند سلولهای بنیادی
به طور کلی، سرطانهای بیضه به شیمی درمانی (شیمی) پاسخ میدهند، اما همه سرطانها با این روش درمان نمیشوند. اگر چه دوزهای بالاتر از شیمی درمانی ممکن است موثرتر باشند، اما استفاده نمیشوند زیرا میتوانند به شدت به مغز استخوان که در آن سلولهای جدید خون تشکیل میشوند، آسیب برسانند.
پیوند سلولهای بنیادی اجازه میدهد تا پزشکان از دوزهای بالاتر شیمی درمانی استفاده کنند. سلولهای بنیادی خون تشکیل شده از جریان خون در هفته قبل از درمان با استفاده از یک دستگاه خاص جمع آوری میشوند. در گذشته سلولهای بنیادی از مغز استخوان گرفته میشدند، اما این کار در حال حاضر کمتر انجام میشود. سلولهای بنیادی یخ زده هستند، و سپس بیمار دوز بالایی از مواد شیمیایی را دریافت میکند. در سرطان بیضه، پیوند سلولهای بنیادی اغلب برای درمان سرطانهایی که بعد از شیمی درمانی باز میگردند استفاده میشود.