گلومرولونفریت (GN) به التهاب گلومرول‌ها گفته می‌شود، گلومرول به ساختارهای موجود در کلیه گفته می‌شود که از رگ‌های کوچک خونی ساخته شده‌اند. این رگ‌ها به تصفیه خون می‌پردازند و مایعات اضافی را دفع میکنند. اگر گلومر شما آسیب دیده باشد، کلیه نمی‌تواند به خوبی کار کند و شما دچار نارسایی کلیه می‌شوید. گلومرولونفریت که گاهی نفریت نامیده می‌شود یک بیماری جدی است که می‌تواند زندگی بیمار را تهدید کند و به درمان فوری نیاز دارد. گلومرولونفریت می‌تواند، مزمن، یا ناگهانی، و مزمن، یا طولانی مدت باشد. معمولا این بیماری تحت عنوان بیماری برایت شناخته می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان بیماری گلومرولونفریت و یا جهت دریافت نوبت با تماس حاصل نمایید.
علل گلومرولونفریت چیست؟
علل این بیماری به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد.
گلومرولونفریت حاد
گلومرولونفریت حاد می‌تواند در پی واکنش به یک نوع عفونت مانند عفونت استرپتوکوکی گلو یا آبسه دندان رخ دهد. این اختلال می‌تواند به علت مشکلات سیستم ایمنی در واکنش شدید به عفونت رخ دهد. این عارضه بدون نیاز به درمان برطرف می‌شود. در صورتی که بهبودی حاصل نشود برای جلوگیری از آسیب دیدن کلیه در بلند مدت باید بیمار فورا تحت درمان قرار بگیرد.
برخی بیماری‌ها در تحریک نفریت حاد نقش دارند که عبارتند از:
- عفونت استروپتوکوکی گلو
- لوپوس اریتماتوس سیستمیک که تحت عنوان لوپوس شناخته می‌شود.
- سندروم گود پاسجر که یک بیماری نادر خود ایمنی است و آنتی بادی‌های بدن به ریه و کلیه حمله میکنند.
- آمیلوئیدوز زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین‌های غیرطبیعی اسیب رسان بدن در بافت‌ها و اعضا تولید شود.
- گرانولوماتوز وگنر یک بیماری است که باعث التهاب عروق خونی می‌شود.
- پلی ارتریت ندوزا که در این بیماری سلول‌ها به شریان‌ها حمله میکنند.
مصرف زیاد داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوبروفن و ناپروکسن می‌تواند یکی از فاکتور‌های خطر باشد. بنابراین باید از مصرف خود سرانه طولانی مدت، و دز بالای داروها بدون اجازه پزشک خودداری کنید.
گلومرولونفریت مزمن
نوع مزمن این بیماری طی چندین سال پیشرفت می‌کند و فاقد هرگونه علائم است یا آنکه بیمار علائم کمی را تجربه می‌کند. این بیماری می‌تواند باعث آسیب دیدگی شدید کلیه شود و در نهایت منجر به نارسایی کامل کلیه گردد. همیشه علت دقیقی برای گلومرولونفریت مزمن وجود ندارد. گاهی اوقات یک بیماری ژنتیکی می‌تواند منجر یا گلومرولونفریت مزمن شود. نفریت ارثی در مردان جوان که بینایی و شنوایی آنها ضعیف است رخ می‌دهد. دلایل احتمالی دیگری برای نفریت وجود دارد که عبارتند از:
- بیماری‌های خودایمنی
- سابقه داشتن سرطان
- قرار گرفتن در معرض برخی از حلال‌های هیدروکربن
به طور کلی ابتلا به نفریت حاد باعث می‌شود که بیمار در آینده مستعد نفریت مزمن باشد.
علائم و نشانه‌های گلومرولونفریت
علائم و نشانه‌های این بیماری به نوع و شدت آن بستگی دارد.
گلومرولونفریت حاد
علائم اولیه گلومرولونفریت حاد عبارتند از:
- تورم صورت
- کاهش دفع ادرار
- وجود خون در ادرار که باعث تیره شدن رنگ ادرار می‌شود.
- وجود مایع اضافی در ریه که باعث سرفه می‌شود.
- بالا بودن فشار خون
گلومرولونفریت مزمن
گلومرولونفریت مزمن می‌تواند بدون هیچ‌گونه علائمی بروز کند. در برخی از موارد ممکن است پیشرفت علائم کند و شبیه نفریت حاد باشد. برخی از علائم گلومرولونفریت مزمن عبارتند از:
- وجود خون یا پروتئین اضافی در ادرار که در آزمایش ادرار دیده می‌شود.
- بالا بودن فشار خون
- تورم صورت و قوزک پا
- تکرر ادرار هنگام خواب
- کف آلود و حباب دار بودن ادرار به علت وجود پروتئین اضافی
- درد شکم
- خونریزی مکرر از بینی
نارسایی کلیه
گاهی اوقات ممکن است گلومرولونفریت آنقدر پیشرفت کرده باشد که منجر به نارسایی کلیه شود. برخی از علائم نارسایی کلیه عبارتند از:
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- پوسته پوسته شدن و خشکی پوست
- گرفتگی عضلات در خواب
نحوه تشخیص گلومرولونفریت
آزمایش آنالیز ادرار اولین گام در تشخیص نفریت است. وجود خون و پروتئین در ادرار از مهم ترین علائم این بیماری است. انجام معاینات جسمانی روتین برای بررسی سایر مشکلات می‌تواند عاملی برای تشخیص گلومرولونفریت باشد.
برای تشخیص علائم بسیار مهم مربوط به سلامت کلیه انجام آزمایشات بیشتر ضروری است. این موارد عبارتند از:
- میزان دفع کراتینین
- سطح کلی پروتئین ادرار
- غلظت ادرار
- وزن مخصوص ادرار
- وجود گلبولهای قرمز در ادرار
- فشار اسمزی ادرار
آزمایشات خون می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:
آنمی که عبارت است از پائین بودن سطح گلبولهای قرمز خون
غیر طبیعی یودن سطح آلبومین
غیرطبیعی بودن سطح نیتروژن اوره خون
بالا بودن سطح کراتینین
ممکن است پزشک انجام تست‌های ایمونولوژی را برای بررسی موارد زیر تجویز کند:
- آنتی بادی ضد غشای پایه گلومرولی
- آنتی بادی‌های ضد سیتوپلاسم نوتروفیل
- آنتی بادی‌های ضد هسته
- سطح کمپلمان
نتایج این آزمایشات می‌تواند نشان دهد که آیا سیستم ایمنی باعث آسیب رساندن به کلیه بیمار می‌شود یا خیر. گاهی اوقات بیوپسی کلیه برای تایید تشخیص نفریت ضروری است. در این روش نمونه کوچکی از بافت کلیه توسط سوزن برداشته می‌شود. پزشک بزای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط بیمار انجام برخی از تست‌های عکسبرداری را تجویز می‌کند. این تست‌ها عبارتند از :
- سی تی اسکن
- سونوگرافی کلیه
- عکسبرداری از کلیه
- پیلوگرام داخل وریدی
درمان گلومرولونفریت چگونه است؟
درمان گلومرولونفریت به علت ایجاد کننده آن؛ علائم بیمار، و شدت علائم بستگی دارد . در مواردی که بیماری خفیف باشد نیازی به درمان نیست و معاینات دقیق و منظم بیمار کافی است. در مواردی که بیماری شدید است بیمار باید تحت درمان قرار بگیرد. در صورتی که بیمار مبتلا به گلومرلونفریت باشد باید توسط متخصص کلیه و جاری ادراری تحت درمان قرار بگیرد. پزشک در خصوص درمان و نکات مربوط به بیماری با بیمار مشورت می‌کند. درمان گلومرولونفریت عبارت است از:
تغییر رژیم غذایی
بیمار باید رژیم غذایی و میزان مصرف مایعات خود را تغییر دهد. پزشک به بیمار توصیه می‌کند که میزان مصرف مایعات، مصرف نمک و پروتئین را در رژیم غذایی خود محدود کند. در این حالت ممکن است پزشک، بیمار را به متخصص تغذیه ارجاع دهد و برای بررسی وضعیت بیماری انجام آزمایشات خون را به طور منظم درخواست کند.
داروها
در اکثر موارد به بیمار داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی داده می‌شود. زیرا تصور می‌شود که گلومرولونفریت به علت مشکلات مربوط به سیستم ایمنی، داروهای استروئیدی و داروهای قوی عامل بروز گلومرولونفریت است، بنابراین مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می‌تواند به بیمار کمک کند.
- داروهای بازدارنده آنزیم مبدل انژیوتانسبن میتوانند به کاهش سطح پروتئین موجود در ادرار کمک کند. در صورتی که فشار خون بالا باشد، این داروها میتوانند به کاهش فشار کمک کنند.
- باید با مصرف دارو، فشار خون را کاهش داد.
- باید با مصرف دارو و بالا بودن سطح کلسترول خون را کاهش داد.
- در صورت وجود کم خونی، باید اقدامات درمانی مناسب انجام شود.
- در صورتی که بیمار مشکلات دیگری مانند دیابت داشته باشد باید تحت درمان قرار بگیرد.
تعویض پلاسما
تعویض پلاسما شبیه دیالیز است که از این روش بزای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می‌شود. پلاسما بخش مایع خون است که حاوی آنتی بادی است. در تعویض پلاسما، پلاسمای بیمار خارج می‌شود و پلاسمای جدید به همراه سایر مایعات یا به همراه پلاسمای فرد دهنده که فاقد آنتی بادی است به بدن بیمار تزریق می‌شود. حذف آنتی بادی می‌تواند به کاهش آسیب دیدگی بافت‌های کلیه کمک کند.
دیالیز و پیوند کلیه
دیالیز کلیه و پیوند کلیه در مواردی که بیماری پیشرفت کرده است ضروری خواهد بود.
