جسم اسفنجی |
Corpus spongiosum |
اجسام غاری |
Corpus covernosum |
غشای سفید فیبروزی (یا یافت نعوذی یا تونیکا آلبگوینا) |
Tunica albuginea |
پلاک فیبروزی |
Fibrous plaque |
بیماری پیرونی، به وضعیتی گفته میشود که در آن بافتهای فیبروزی (پلاک فیبروزی) بر روی آلت تناسلی تشکیل میشود. تشکیل این بافتها میتواند موجب تغییر شکل آلت (خم شدن یا کج شدن) آلت، درد در هنگام نعوظ و مشکل در مقاربت جنسی (دخول) شود. روشهای درمانی مختلفی از جمله داروهای خوراکی، داروهای موضعی و تزریق برای درمان این بیماری وجود دارد. کشش آلت، الکتروتراپی، لیزر و جراحی از دیگر روشهای درمانی هستند. در موارد نادری، این مشکل به طور کامل برطرف میشود اما اغلب مردان متوجه میشوند که بیماری آنها با گذشت زمان تغییری نمیکند و یا شدت میگیرد.
علت بروز بیماری پیرونی چیست؟
علت اصلی بروز این بیماری مشخص نیست اما پزشکان تصور میکنند که احتمالا آسیب رسیدن به آلت تناسلی (یکبار یا چندین بار) موجب خونریزی در بافتهایی میشود که در حالت عادی با خون در تماس نیستند. این موضوع موجب تحریک سیستم ایمنی بدن میشود و در این ناحیه، بافت فیبروزی تشکیل میشود. سایر فرضیهها بر این اساس است که اختلالی در ژنهای فرد وجود دارد که موجب ترشح کمتر هورمونهای مردانه میشود. این موضوع بدین معناست که احتمالا این بیماری میتواند از طریق ژنها به اعضای خانواده منتقل شود. همچنین احتمال دارد که نوزاد همراه با این اختلال به دنیا بیاید (پیرونی مادرزادی) اما این مشکل تا زمان بلوغ او شناسایی نشود.
علائم بیماری پیرونی چیست؟
اگر شما دچار بیماری پیرونی شوید، اولین نشانهای که مشاهده میکنید، درد در هنگام نعوظ و احساس تورم و یا بافت فشرده در ناحیهای از آلت تناسلی است. همچنین ممکن است آلت تناسلی شما شروع به کج شدن کند و قوس پیدا کند. این موضوع بیشتر در حالت نعوظ آلت نمایان است اما در موارد ممکن است در حالت عادی نیز قابل مشاهده باشد. دورهی درد در هنگام نعوظ معمولا بین 18 تا 24 ماه طول میکشد و با عنوان دورهی التهابی شناخته میشود. بعد از این دوره، دورهی فیبروزی آغاز میشود که در آن، درد بیمار تسکین پیدا میکند اما بافت فیبروزی همچنان به رشد خود ادامه میدهد و انحراف آلت بیشتر میشود. در حدود نیمی از مردانی که به بیماری پیرونی مبتلا میشوند، دچار افسردگی نیز خواهند شد.
چه کسانی دچار بیماری پیرونی میشوند؟
تعداد واقعی مردانی که به این بیماری مبتلا هستند مشخص نیست چرا که برخی از این افراد از مراجعه به پزشک و صحبت درباره این مشکل احساس خجالتزدگی زیاد میکنند و از این کار منصرف میشوند. اما تصور میشود که از هر 100 مرد بین 3 تا 9 نفر به این بیماری مبتلا میشوند. این بیماری معمولا در سنین 50 سالگی بروز میکند. نوع مادرزادی این بیماری بسیار نادر است. تعداد بسیار کمی از نوجوانان نیز به این بیماری مبتلا میشوند.
بیماری پیرونی چگونه تشخیص داده میشود؟
توجه به علائمی مانند نعوظ دردناک و انحراف و کج شدن آلت تناسلی برای پزشک کافی است تا احتمال ابتلا به بیماری پیرونی را بدهد. پزشک معمولا میخواهد که میزان انحراف آلت در حالت نعوظ را بررسی کند. برای ارزیابی این موضوع از دو روش ممکن است استفاده شود:
- توجه به عکسهایی که خود شما از آلت خود گرفتهاید
استفاده از یک وکیوم (دستگاه مکش) یا تزریق در آلت در مطب برای تحریک حالت نعوظ و سپس اندازهگیری میزان انحراف آلت. این روش بسیار دقیقتر است.
پزشک سوالاتی از شما میپرسد تا ببیند این مشکل تا چه حد بر زندگی شما اثر گذاشته است.
آیا باید آزمایش یا تستی برای این بیماری بدهم؟
در اغلب موارد هیچ نیازی به انجام تست دیگری نیست اما در موارد خاصی ممکن است پزشک از شما بخواهد که تستی به نام سونوگرافی داپلر بدهید که در این تست، جریان خون در آلت بررسی میشود.
روشهای درمان بیماری پیرونی چیست؟
ممکن است در صورت داشتن شرایط زیر، تصمیم بگیرید که هیچ اقدام درمانی انجام بدهید:
- بیماری شما خفیف است و درد چندانی ایجاد نمیکند.
- شما هیچ فعالیت جنسی ندارید.
این بیماری در مقاربت جنسی شما تاثیر چندانی نداشته و یا اصلا مشکلی ایجاد نکرده است.
روشهای درمانی غیرجراحی مختلفی برای درمان بیماری پیرونی عرضه شدهاند اما تاکنون تحقیقات انجام شده در این زمینه، تاثیر گذاری هیچ یک از این روشها را تایید نکرده است.
کشش آلت
نام تخصصی این روش، تراکشن خارجی آلت است. در این روش بیمار از دستگاهی استفاده میکند که آلت تناسلی را میکشد. در برخی موارد این دستگاه موجب افزایش طول آلت و کاهش انحراف آن شده است.
دستگاههای وکیوم (مکش)
روش عملکرد این دستگاهها نیز مانند دستگاه کشش آلت است. این دستگاهها در اطراف آلت، ایجاد نیروی مکش میکنند که این کار موجب کشیده شدن آلت میشود.
دارودرمانی
داروهای مختلفی برای درمان بیماری پیرونی ارائه شدهاند، از جمله:
- داروهای خوراکی: در گذشته برخی داروها در این زمینه آزمایش شدهاند از جمله پارا آمینبنزوات (para-aminobenzoate)، کلشیسین (colchicine)، پروپولیم (propoleum)، پنتوکسیفیلین (pentoxifylline)، ویتامین E، تاموکسیفن (tamoxifen) و استیل- ال کارنیتین (acetyl-L carnitine).
- داروهای موضعی (که به پوست آلت زده میشوند): داروی موضعی وارپامیل بدین منظور استفاده میشود که در برخی موارد، موفقیت نسبی در کاهش انحراف آلت و ضخامت بافت فیبروزی داشته است.
- داروهای تزریقی (که در آلت تزریق میشود) در این زمینه داروهای مختلفی از جمله داروهای مختلفی از جمله وراپامیل، اینترفرون و مادهای به نام کلستروییدی کلاژناز مورد آزمایش قرار گرفتهاند. نتایج مطالعات، در برخی موارد، کاهش درد و اندازهی پلاک فیبروزی و کم شدن انحراف آلت بعد از تزریق را گزارش کردهاند.
- جریان الکتریکی. اصطلاح تخصصی برای این روش، یونتوفروزیس است. داروی مخصوصی روی سطح آلت زده میشود و سپس جریان الکتریکی ضعیفی به آلت اعمال میشود علت استفاده از جریان الکتریکی، کمک به جذب دارو در لایههای عمقی آلت است، جایی که دارو بیشترین تاثیر را دارد.
رادیوتراپی
این روش درمانی معمولا برای از بین بردن تومورهای سرطانی به کار میرود. دقیقا به همان روشی که این کار مانع رشد سلولهای سرطانی میشود، میتواند سلولهای فیبروزی در آلت را نیز هدف قرار دهد.
جراحی برای درمان بیماری پیرونی
جراحی تنها روشی است که به طور قطع، اثر نتیجهبخش بر بیماری پیرونی دارد. با این حال تنها در صورتی جراحی به شما پیشنهاد میشود که تغییرات ناشی از بیماری پیرونی متوقف شده باشند (بیماری در حال پیشروی نباشد). این روند معمولا 12 تا 18 ماه طول میکشد و انجام جراحی نیز بدن خطر نیست و احتمال کوتاه شدن آلت و بازگشت مجدد فیبروز و انحراف آلت وجود دارد. اگر پوست روی آلت شما کم باشد ممکن است برای پیشگیری از جمع شدن بیشتر پوست آلت نیاز به انجام عمل دیگری بعد از جراحی اولیه است. برخی از بیماران، وجود بخیهها در زیر پوست آلت را حس میکنند. قبل زا انجام جراحی باید تمامی این موارد را در نظر بگیرید و سپس تصمیمگیری کنید.
روشهای مختلفی برای انجام این جراحی وجود دارد:
- شاکویو تراپی خارجی: در این روش امواج صوتی با انرژی بالا که ارتعاش فیزیکی ایجاد میکنند، بر روی بافت فیبروزی اعمال میشوند. این امواج توسط دستگاهی که خارج از آلت تناسلی قرار داده میشود، به ناحیه فیبروزی اعمال میشوند. ممکن است قبل از انجام این کار، بیحسی موضعی اعمال شود. این روش کاملا ایمن است اما نتایج و اثربخشی آن کاملا مشخص نیست.
- جراحی باز: در این روش پوست آلت کنار زده میشود و به صورت فیزیکی روی بافت آلت جراحی انجام میشود. برخی تکنیکهای جراحی عبارتند از:
- روش Nesbit : در این روش مقداری از بافت آلت در جهت مخالف با بافت فیبروزی برداشته میشود. بدین صورت، آلت صاف میشود اما اندازه آن نیز کوتاهتر میشود.
- روش خم کردن (Plication ): در این روش به جای برداشتن بافت آلت، تنها بافت خمیده میشود.
- برداشتن پلاک فیبروزی : در این روش بافت فیبروزی برداشته میشود و گاهی یک میله پلاستیکی کوچک نیز در محل خمیدگی قرار داده میشود تا از کوتاه شدن و خمیده شدن مجدد جلوگیری شود.
- جراحی لیزری : برای از بین بردن پلاک فیبروزی از لیزر دیاکسید کربن استفاده میشود.
ّ