پیچ‌خوردگی یا تورشن بیضه زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های اطراف بیضه به‌خوبی به هم متصل نباشند. این امر موجب می‌شود تا بیضه‌ها به دور طناب منوی (اسپرمی) بچرخند. در هنگام بروز این مشکل، جریان خون به بیضه قطع خواهد شد. این مشکل می‌تواند موجب بروز درد و ورم شود و باید خیلی فوری تحت درمان قرار بگیرد. اگرچه هر مردی ممکن است دچار مشکل پیچ‌خوردگی بیضه شود اما شیوع آن در بین پسران نوجوان و کسانی که خصوصیتی را به ارث برده‌اند که می‌تواند منجر به چرخش آزادانه‌ی بیضه در کیسه‌ی بیضه شود، بیشتر است. چرخش بیضه در اکثر موارد در گروه‌های سنی 12 تا 18 ساله و یا در مردان زیر 30 سال دیده می‌شود. اگرچه این مشکل می‌تواند در هر سنی رخ دهد، حتی در نوزادان.
جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو نوبت درمان می‌توانید با تماس بگیرید.
علت‌ها
علت بروز اکثر موارد پیچ‌خوردگی‌ها، مشکلی بنام bell clapper deformity است، یک مشکل غیرطبیعی آناتومیکی که در برخی مردان وجود دارد. این وضعیت باعث می‌شود تا طناب منوی (اسپرمی) آسان‌تر بچرخد که خواآن‌رسانی به بیضه را به خطر می‌اندازد. این وضعیت می‌تواند به‌صورت ناگهانی رخ دهد یا به خاطر ضربه و صدمه به وجود آید. در بسیاری از مردانی که دچار این مشکل بدفرمی بیضه هستند، پیچ‌خوردگی در هر دو بیضه ایجاد خواهد شد.
علائم
پیچ‌خوردگی بیضه با درد بیضه‌ی شدید و آزاردهنده‌ای در یک‌طرف، همراه با ورم ناگهانی، بروز می‌کند. ازآنجایی‌که ساختارهای طنابی درهم‌پیچیده می‌شوند (مانند رشته‌ها و سیم‌های باریک)، بیضه نیز متورم و بزرگ می‌شود. بیمار ممکن است دچار حالت تهوع و استفراغ و نیز دل‌درد شود. بیمار ممکن است از گذشته سابقه‌ی درد بیضه داشته باشد. تب نیز ممکن است با درد بیضه همراه باشد.
تشخیص
در یک معاینه‌ی معمولی از بیضه‌ی پیچ‌خورده، کیسه‌ی بیضه‌ی دردناک همراه با ورم و برآمدگی یک‌طرفه‌ی بیضه مشخص می‌شود. آزمایش‌های توصیه‌شده ممکن است شامل آزمایش ادرار و آزمایش خون باشند. همچنین ممکن است به یک یا چند عکس رادیوگرافی از کیسه‌ی بیضه نیاز باشد. عکس‌برداری می‌تواند شامل سونوگرافی داپلر از بیضه‌ها یا اسکن هسته‌ای از بیضه‌ها برای ارزیابی میزان جریان خون در آن قسمت شود. بر اساس معاینه‌ی فیزیکی و یک چهارچوب زمانی مشخص‌شده، ممکن است به عکس‌برداری نیازی نباشد، زیرا برای نجات و حفظ بیضه‌ها به درمان فوری و اورژانسی نیاز است.
در هنگام ایجاد پیچ‌خوردگی بیضه، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
درد و ورم بیضه باید به‌صورت اورژانسی موردبررسی و معاینه قرار گیرد. این معاینات اورژانسی در بخش اورژانس بهتر انجام می‌شوند، زیرا در آنجا عکس‌برداری فوری و دسترسی فوری به امکانات و تجهیزات جراحی موجود است. مدت‌زمان تخمین زده‌شده برای نجات بیضه‌ها از آسیب دائمی، حدوداً شش ساعت است؛ درمان جراحی در طی این چهارچوب زمانی می‌تواند نجات 100 درصدی بیضه را تضمین کند. پس از گذشت 6 ساعت، درصد نجات کاهش می‌یابد و درصورتی‌که جراحی ترمیمی بعد از 24 ساعت انجام شود، نجات بیضه دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.
درمان
اگر پیچ‌خوردگی بیضه فوراً درمان شود، در بهترین زمان در طی 6 ساعت، نجات بیضه امکان‌پذیر خواهد بود؛ اما اگر جریان خون برای بیش از 6 ساعت متوقف شود، بیضه توانایی عملکرد خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل، با مشاهده‌ی اولین علائم پیچ‌خوردگی بیضه باید فوراً به مراقبت‌های پزشکی مانند پزشک خود یا بیمارستان (بخش اورژانس) مراجعه کنید.
جراحی
پیچ‌خوردگی بیضه باید با جراحی درمان شود، اگرچه پزشک بخش اورژانس ممکن است ابتدا سعی کند که پیچ‌خوردگی را با دست از هم باز کند. حتی در چنین مواردی نیز به جراحی نیاز است. در طی جراحی برای پیچ‌خوردگی بیضه، جراح پیچ‌خوردگی ایجادشده در بیضه را باز می‌کند و با این کار جریان خون به آن قسمت احیا می‌شود. سپس دیواره‌ی داخلی کیسه بیضه را بخیه می‌زند تا از پیچ‌خوردگی بیشتر جلوگیری شود. جراح معمولاً جراحی را از راه کیسه‌ی بیضه انجام خواهد داد، گاهی نیاز است که برشی در کشانه و بیخ ران ایجاد کند. جراح همچنین برای جلوگیری از پیچ‌خوردگی دیگر در آینده، قسمت‌های بدون مشکل را نیز ترمیم می‌کند زیرا مشکل بدفرمی bell clapper معمولاً در هر دو طرف بیضه وجود دارد.
اگر جراحی بیش از 6 ساعت به تأخیر بیافتد، احتمال اینکه به برداشته شدن بیضه نیاز پیدا کنند بسیار زیاد خواهد بود. این عارضه در بیش از 75 درصد از موارد بعد از 12 ساعت رخ می‌دهد.
متأسفانه، نوزادانی که دچار پیچ خردگی بیضه می‌شوند اغلب بیضه خود را از دست می‌دهند زیرا جریان خون به مدت طولانی‌تری متوقف می‌شود و بافت آن می‌میرد (تبدیل به آنفارکتوس می‌شود). در این موارد نیز جراحی برای برداشتن بافت مرده و ترمیم ساختار سمت دیگر بیضه انجام خواهد گرفت تا از پیچ‌خوردگی مجدد آن در آینده جلوگیری شود.
اگر بیضه‌ی پیچ‌خورده در جای خود باقی بماند، ممکن است کمی جمع و چروک شود، زیرا آسیبی همیشگی ممکن است رخ دهد. اگر یک بیضه برداشته شود، بیضه‌ی دیگر ممکن است بزرگ‌تر از حد نرمال بزرگ شود. به این عارضه ” هیپروتروفی جبرانی ” گفته می‌شود.
درمان‌های دیگر
- کاهش تحرک. اگر لازم باشد برای رسیدن به محل استراحت در زمین‌بازی یا محلی امن تا جایی که می‌توانید آهسته حرکت کنید. این کار می‌تواند احتمال چرخش بیشتر کیسه‌ی بیضه را به حداقل برساند و ناراحتی را کاهش دهد.
- فقط در حد ضرورت مایعات بنوشید. نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند فشار روی مثانه و ناحیه‌ی تناسلی‌تان را بیشتر و ادرار را دردناک کند. تنها در حد ضرورت آب بنوشید تا درد ناشی از چرخش بیشتر بیضه‌هایتان افزایش پیدا نکند.
- سعی کنید پیچ‌خوردگی را با دست بازکنید. اگر در جای دور از شهر هستید و نمی‌تواند فوراً به یک پزشک مراجعه کنید، سعی کنید پیچ‌خوردگی بیضه را بازکنید و وضعیت آن را به حالت اول برگردانید. باید بدانید که این کار بسیار دردآور است و خطر در پی نخواهد داشت.
مراقبت‌های بعدازآن
اگر بیضه برداشته‌شده باشد یا برداشته نشده باشد، بهبودی بعد از جراحی در کیسه‌ی بیضه زمان می‌برد. ممکن است برای چند روز، نیاز به مصرف داروهای مسکن داشته باشید. در طی چند روز یا یک هفته، می‌توانید به کار یا مدرسه خود برگردید. بهتر است برای چند هفته از انجام فعالیت‌های شدید یا تمرینات سنگین ورزشی پرهیز کنید.
بخیه‌های اطراف بیضه‌ها نباید توجه شمارا به خود معطوف کنند و نباید موجب آزار شما شوند. این بخیه‌ها برای جلوگیری از پیچ‌خوردگی مجدد بیضه زده می‌شوند. پیچ‌خوردگی بیضه‌ی دیگر را نمی‌توان با تغییراتی در نوع فعالیت یا با مصرف دارو پیشگیری کرد. تنها با بخیه زدن در اطراف بیضه می‌توان از وقوع پیچ‌خوردگی بیضه در آینده جلوگیری کرد. اگر احساس درد و تورم در این ناحیه دارید، فوراً به یک پزشک مراجعه کنید.
